Οι Σύροι πρόσφυγες στο ξενοδοχείο Έλενα της Νέας Χώρας, 2014 - 2017

Η φιλοξενία τους στο ξενοδοχείο ήταν αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και πιέσεων που ασκήθηκαν από πολιτικές συλλογικότητες της πόλης. 

Από την πρώτη στιγμή που εγκαταστάθηκαν στο ξενοδοχείο συλλογικότητες όπως το Φόρουμ Μεταναστών Κρήτης, το Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών Χανίων, η Κατάληψη Rosa Nera (όπου φιλοξενήθηκε για λίγες μέρες ομάδα των ναυαγών) οργάνωσαν δράσεις αλληλεγγύης και ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας. Εκπαιδευτικά σωματεία, αθλητικοί σύλλογοι, ενώσεις γονέων, κόμματα της Αριστεράς και πρωτοβουλίες κατοίκων συμμετείχαν στην έμπρακτη καθημερινή στήριξη και την συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης για τους πρόσφυγες. Στον τοπικό τύπο εμφανίζονταν άρθρα συμπάθειας προς τον προσφυγικό πληθυσμό και τις δράσεις αλληλεγγύης των κατοίκων.

Οι ίδιοι οι Σύριοι πρόσφυγες από την πρώτη στιγμή προσπάθησαν να καταστήσουν σαφή την επιθυμία τους να λάβουν ταξιδιωτικά έγγραφα και να μετακινηθούν με ασφάλεια προς την Βόρεια Ευρώπη. Με συνεντεύξεις τύπου, ανακοινώσεις και κινητοποιήσεις επιχείρησαν να πετύχουν το στόχο τους συνολικά για όλους. Η διαδικασία όμως αυτή ήταν περίπλοκη και ιδιαίτερα σύνθετη, οδηγώντας σταδιακά τους πρόσφυγες στην απόφαση να καταστρώσουν ατομικές και οικογενειακές στρατηγικές ακολουθώντας νόμιμες ή λιγότερο νόμιμες πρακτικές μετακίνησης.  

Τον Αύγουστο του 2014 στο ξενοδοχείο παρέμεναν περίπου 60 πρόσφυγες, ανάμεσα τους 25 περίπου παιδιά, τα οποία σύμφωνα με  δημόσιες καταγγελίες του ιδιοκτήτη και οργανώσεων αλληλεγγύης δεν είχαν καμία στήριξη. Στις 11 Αυγούστου του 2014 κάποιοι  από τους πρόσφυγες προχώρησαν σε ολιγοήμερη απεργία πείνας. Παράλληλα στο τέλος του καλοκαιριού έγινε προσπάθεια από την αστυνομία για εκκένωση του ξενοδοχείου, παρότι δεν είχαν βρει οι αρμόδιοι νέο χώρο στέγασης των προσφύγων, η οποία συνάντησε την άρνηση των προσφύγων από την Συρία. Τον Σεπτέμβριο του 2015, 17 μήνες μετά, 30 περίπου πρόσφυγες παρέμεναν στο Έλενα με την ανοχή και τη στήριξη του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου. Οι τελευταίοι πρόσφυγες αποχώρησαν το καλοκαίρι του 2017.

Η παρουσία των προσφύγων στην παραλία της Νέας Χώρας μετασχημάτισε τις κοινωνικές χρήσεις του ευρύτερου χώρου γύρω από το ξενοδοχείο, έφερε σε επαφή τους κατοίκους της γειτονιάς με τους νέους αυτούς πληθυσμούς και δημιούργησε έστω και προσωρινά σχέσεις αλληλεγγύης και στήριξης, ιδιαίτερα το πρώτο διάστημα. Οι μικροί πρόσφυγες  κοινωνικοποιήθηκαν στην περιοχή, έμαθαν τις πρώτες τους λέξεις στα ελληνικά, ξεκίνησαν το σχολείο και έπαιξαν στα πευκάκια.  Ήταν μια ιδιαίτερη συνύπαρξη ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες όπου η τουριστική κίνηση άλλαζε τις χρήσεις του χώρου και τις ισορροπίες στη γειτονιά.