Είσοδος στον βιοτεχνικό κόσμο-βιοτεχνικό κέντρο της πόλης

Ο έμπορος υφασμάτων Αλέξανδρος Ιχτιάρογλου με κατάστημα  στο κέντρο της Θεσσαλονίκης σημειώνει «Θυμάμαι εκείνη την εποχή που άνοιγαν βιοτεχνίες μαζικά μπορεί να είχαμε 10-15 ανδρόγυνα την ημέρα που έμπαιναν στο μαγαζί και μας έλεγαν: «γεια σας, θέλουμε να ανοίξουμε μια βιοτεχνία και ήρθαμε να δούμε υφάσματα». Συχνά, ήταν άνθρωποι χωρίς κάποια ειδίκευση που μπορεί και να μην ήξεραν τη δουλειά και που εκείνη την εποχή δεν είχαν δουλειά. Με αυτό τον τρόπο, μέσω της βιοτεχνίας έβρισκαν».

Η ίδια εποχή συνδέθηκε στενά με την άτυπη εργασία, κυρίως των γυναικών που εργάστηκαν σε συνεργεία φασόν ή και σε άτυπα εργαστήρια από το σπίτι.

Γυναίκα εργαζόμενη σε εργαστήρι φασόν περιγράφει τη δική της εμπειρία: “Σιδερωτήριο σημαίνει παίρνω τα πουκάμισα τα ραμμένα, τα κάνω κουμπί και κουμπότρυπα, τα σιδερώνω, τα συσκευάζω, τα βάζω στο σακουλάκι τους και τα στέλνω στη βιοτεχνία που πρόκειται να πωληθούν. Άρα, σε συνεργασία με το δικό μου σύζυγο τότε δημιουργήσαμε ένα σιδερωτήριο. Ένα συνεργείο φασόν, το οποίο έκανε το κουμπί και την κουμπότρυπα του πουκάμισου, το σίδερο και την συσκευασία του. Αυτό γίνεται από το ’96 μέχρι περίπου το 2000. Είχαμε έναν χώρο τον οποίο τον νοικιάζαμε, αυτή η δουλειά χρειάζεται κάποια μηχανήματα, τα οποία είναι και ογκώδη. Τώρα, αν με ρωτάς για τη δουλειά, είναι πολύ σκληρή δουλειά. Γιατί πρώτον δεν έχει ωράριο, δεν έχει σαββατοκύριακο ή αργία, γιατί στις βιοτεχνίες υπάρχει ένταση και άγχος και το ότι το θέλω χθες αυτό που σου φέρνω».

Ωστόσο, από τα μέσα της δεκαετίας 1990 ο τομέας της κατασκευής ενδυμάτων επλήγη. Σχετικά, έμπορος υφασμάτων σημειώνει: «Εμείς από το 1996 και μετά μέχρι και τις αρχές του 2000 χάσαμε το 85% της πελατείας μας που προερχόταν κυρίως από τις βιοτεχνίες. Αυτό έγινε όταν πια μπήκαμε στην ΕΟΚ. Όχι με τον ερχομό του Ζάρα, αλλά όταν μπήκαμε στην ΕΟΚ. Μέχρι τότε το ελληνικό κράτος προστάτευε τις επιχειρήσεις μέσω δασμών που εισέπρατε. Υπήρχε δηλαδή η «επιδότηση εξαγωγής» στους δασμούς και ένα μέρος των εσόδων πήγαινε στις επιχειρήσεις. Όταν μπήκαμε στην ΕΟΚ οι επιχειρήσεις έχασαν αυτό το έσοδο και δεν μπορούσαν πια να κρατηθούν».

Κατά τη δεκαετία 1990 μειώθηκε η απασχόληση στον κλάδο εμπορίας και παραγωγής ενδυμάτων και σύντομα ακολούθησε ραγδαία πτώση της παραγωγής ρούχων. Σύντομα ωστόσο, στις δυτικές παρυφές του κέντρου της Θεσσαλονίκης αναδύθηκε μια νέα και μεγάλη αγορά προϊόντων και ενδυμάτων, η κινέζικη. Στις γειτονιές του Βαρδάρη τα τελευταία χρόνια και εξαιτίας των χαμηλών ενοικίων και της παλαιότητας των κτιρίων πολλοί μετανάστες και μετανάστριες βρήκαν ένα φθηνό κατάλυμα για την καθημερινή τους διαβίωση ή μια αποθήκη για να στεγάσουν την εμπορική τους δραστηριότητα.