Τα μαγαζιά της Νίκαιας

Τα καταστήματα αυτά, κλειστά και ανοιχτά αποτυπώνουν τις αλλαγές στον πληθυσμό, αλλά όχι απαραίτητα στις εμπορευματικές δραστηριότητες στο κέντρο του προσφυγικού συνοικισμού. Πλάι σε αυτά, η άδεια και σχεδόν εγκαταλελειμμένη αγορά του αρχικού συνοικισμού και τα μικρά μεταναστευτικά μαγαζιά που ξεφυτρώνουν κατά μήκος της Τσαλδάρη και της Κονδύλη ή οι μικρές αυτοσχέδιες σχεδόν βιοτεχνίες που ξεφυτρώνουν πίσω από τα καλυμμένα με εφημερίδες τζάμια των κλειστών καταστημάτων αναδεικνύουν τις αλλαγές, αλλά και τις ανάγκες των κατοίκων -παλιών και νέων- στα μικρά προσφυγικά σπίτια της Νίκαιας.   

Πριν 100 σχεδόν χρόνια ο δημοσιογράφος της εφημερίδας Πατρίς απογοητεύτηκε από την οικιστική εικόνα του συνοικισμού, την άσχημη κατάσταση των σπιτιών, τον συνωστισμό των ανθρώπων, την απουσία υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης. Την ίδια όμως στιγμή εντυπωσιάστηκε από την εμπορική ανάπτυξη και κίνηση του νεοσύστατου συνοικισμού. 

«[...] ένας τουρκομαχαλάς, που είνε η αγορά. Μαγαζιά, μαγαζάκια, τρύπες, τρώγλες [...]. Κρεοπωλεία, ουζάδικα, σκεύη μαγειρικής, υφάσματα καφενεία με ποικίλες επωνυμίες. Η Καμμένη Σμύρνη, το Νέο Κορδελιό, ο Κιρκιντζές, η Μυροβόλος, ο Κουκλουτζάς, το Κιρκαγάτς, κλπ. κλπ. [...] Αφθονία επίσης από προγράμματα κινηματογράφων. Μα, τόσοι πολλοί είνε; Η Αλάμπρα, ο Ήλιος, το Κρυστάλ, το Εκλαίρ, ο Φοίνιξ. Η ωραία Ελένη και ο τουφεκισμός του Τσάρου φιγουράρουν εις τα προγράμματα. Η πρώτη και η δευτέρα εποχή, 20! εν όλω πράξεις, εις εν θέαμα, δραχμαί πέντε. Τι συναγωνισμός! Έχει και θέατρον, το θέατρον Μερτίκα. [...]».

(Πατρίς 6 Ιανουαρίου 1929. Έρευνα της εφημερίδας Αντ. Χ-Απ/λου)

Σήμερα η αγορά στις προσφυγικές γειτονιές της Νίκαιας είναι άμεσα συνδεδεμένη με το κτιριακό απόθεμα της περιοχής, τα μικρά καταστήματα με τα ελάχιστα τετραγωνικά που δεν επιτρέπουν τη συνηθισμένη εμπορική ανάπτυξη των κέντρων των πόλεων με μεγάλα καταστήματα και επώνυμες αλυσίδες. Την ίδια στιγμή οι νέοι της κάτοικοι δίνουν την δική τους μάχη για επιβίωση μέσα από την δημιουργία των δικών τους μικρών καταστημάτων.